Selamlar,

Sizlere COVID-19 döneminde okulların çokça işine yarayacak Canlı Ders üzerine oldukça ekonomik bir çözümü olan BigBlueButton ve kurulumundan bahsediyor olacağım.

BigBlueButton, LTI 1 özelliğine sahip tüm LMS (Öğretim Yönetim Sistemleri’ne) uyumlu / entegreli çalışan ve günümüz Canlı Ders programlarından daha sağlam çalışan bir açık kaynak yazılım olarak karşımıza çıkıyor.

BigBlueButton Özellikleri

BigBlueButton özelliklerine gelecek olursak:

  • Sınıf, oda, grup oluşturma (Sınırsız)
  • Beyaz tahta ile öğretmen ve öğrencilerin etkileşim içerisinde çizim/yazım yapabilmesini sağlama,
  • Ekran paylaşımı
  • Sunum, resim ve PDF ekleyerek öğrencilerinizin indirebilmesini sağlama, ekrana yansıtma
  • Sesli ve videolu görüşme özelliği
  • Telefon üzerinden BigBlueButton odasına bağlanabilme (*)
  • Akıllı Tahta üzerine Youtube, Vimeo videoları gösterme ve yönetme (Durdur, Devam Et)
  • Genel sohbet penceresi
  • Sınıf notları üzerinden ortak not defteri üzerinden çalışma
  • ve daha niceleri…

Kurulum Öncesi Gerekenler

BigBlueButton ne yazık ki bir hosting üzerinden çalışamıyor. Bunun için pek çok haklı sebepleri olduğunu söylememiz gerek. Video/ses yayını yapan bir yazılımın çokça RAM, CPU ve HDD kaynağı tüketeceğini bilmek gerekiyor.

Sunucu Özellikleri

  • En az Ubuntu 16.04 LTI sürümü önerilir
  • En az 4 GB Ram (8 GB önerilir)
  • Canlı yayınlarınızın kaydedileceği HDD (Min. 200 GB)
  • 80 Portunun tek hakimi olmalı, farklı uygulamalar tarafından kullanılmamalı
  • Sunucu root (sudo) yetkisine sahip yönetici
  • SSH (22) erişimi
  • Min. 100 mBit simetrik internet bağlantısı
  • 1 adet domain yönetimi olan domain (A Kaydı Yapılacaktır)
  • Sunucuya ait IPv4 veya IPv6 adresi

Açık Olması Gereken Portlar

  • HTTP 80 (TCP) ve HTTPS 443 (TCP)
  • Görüntülü ve video görüşme için şu an için UDP 16384–32768 arası portlar açık olmalıdır.

8 DK’da Kurulum

Sunucunuzu oluşturduktan sonra SSH kanalı üzerinden bağlantınızı yapınız.

NOT: Açacağınız domain veya alt domain adresinin A kaydı sunucu IP adresine yönlendirilecek şekilde bu aşamada yapılandırılmalıdır. Bu örnekte domainimiz live.webtechbilisim.com.tr olacaktır.

Tüm güncellemelerimizi yapalım.

sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade -y

Yazılımsal firewall kurulumumuzu yapalım

sudo apt-get install ufw -y

SSH (22) Portuna izin verelim

ufw allow OpenSSH

HTTP ve HTTPS (TCP) Portlarına izin verelim

ufw allow 80/tcp
ufw allow 443/tcp

UDP Aralığındaki portlara izin verelim

ufw allow 16384:32768/udp

Firewall kurallarımızı aktif hale getirelim.

ufw --force enable

Bu aşamaya kadar sorunsuz geldiyseniz artık BigBlueButton kurulumunu hemen yapabilirsiniz.

wget -qO- https://ubuntu.bigbluebutton.org/bbb-install.sh | bash -s -- -w -a -v xenial-22 -s live.webtechbilisim.com.tr -e info@webtechbilisim.com.tr

Parametreleri İnceleyelim

  • -w : 22,80 ve 443 TCP portlarını ve 16384–32768 aralığındaki UDP bağlantı noktalarını ByPass eder. Eklemeniz önerilir.
  • -a : API demolarını yükler. Eklemeniz önerilir.
  • -v xenial-22 : Kurulacak olan BigBlueButton sürümünü belirlemek için kullanılır. Şu anki en son sürüm xenial-22 sürümüdür.
  • -s : Canlı ders sunucunuzun adı (domain). Bu örnekte live.webtechbilisim.com.tr adresi kullanılacaktır.
  • -e : Let’s Encrypt ile BigBlueButton’un SSL ile sertifikalanmasını sağlar. SSL kurulumunu otomatik yapmasını istiyorsanız -e parametresi ile birlikte mail adresinizi eklemeyi unutmayınız.

Kurulum Sonu

Yaklaşık ~8 dk’nın sonunda BigBlueButton kurulumu otomatik olarak sona erecektir. Aşağıdaki gibi bir ekran çıktısına ulaşacaksınız.

# Warning: The API demos are installed and accessible from:
#
#    https://live.webtechbilisim.com.tr
#
# and
#
#    https://live.webtechbilisim.com.tr/demo/demo1.jsp  
#
# These API demos allow anyone to access your server without authentication
# to create/manage meetings and recordings. They are for testing purposes only.
# If you are running a production system, remove them by running:
#
#    sudo apt-get purge bbb-demo

Web sayfanıza girerek kurulumu test ediniz. https://live.webtechbilisim.com.tr adresine girerek kontrol ediyorum.

Sistem Yöneticisi Yaratma

SSH üzerinden şu komutları uygulayalım.

Dizine giriş yapalım

cd ~/greenlight

Yöneticimizi yaratalım

docker exec greenlight-v2 bundle exec rake user:create["Oğuzhan Kayar","info@webtechbilisim.com.tr","SIFRENIZ","admin"]

Eğer normal kullanıcı yaratacaksanız

docker exec greenlight-v2 bundle exec rake user:create["Oğuzhan Kayar","info@webtechbilisim.com.tr","SIFRENIZ","user"]

Elimden geldiğinde kurulumu en hızlı şekilde nasıl yapacağınızı anlatmaya çalıştım. Umarım yazı hoşunuza gitmiştir ve yeterince dökümante edebilmişimdir.

Bir sonraki yazımda sizlere BigBlueButton inceliklerine göz atıyor olacağım.

Aklınıza takılan bir soru, görüş veya öneri bulunması durumunda oguzhan@webtechbilisim.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Sizlere yardımcı olmaktan mutluluk duyacağım.

Sağlıcakla kalın!